Często, w przypadku konfliktów rodzinnych czy sytuacji okołorozwodowych, pojawia się hasło: MEDIACJE. Niejednokrotnie w gabinecie spotykam się ze zdziwieniem par, gdy okazuje się, że nie są one ani formą terapii, ani tym bardziej próbą pogodzenia zwaśnionych partnerów. Mediacje skupiają się natomiast na faktach, określeniu potrzeb i znalezieniu sposobu na ich zaspokojenie.
Należy pamiętać, że mediacja to alternatywna metoda rozwiązywania sporów, którą określa się też skrótem ADR (ang. alternative dispute resolution). Z definicji jest to nieformalna, poufna forma pracy z pomocą neutralnej osoby trzeciej, czyli mediatora. Jego zadanie nie obejmuje pojednania pary, a bardziej skupia się na udzieleniu wsparcia w dojściu do porozumienia, skierowaniu uwagi na sedno problemu, nie zaś rozpatrywaniu aspektów emocjonalnych. Mediator ma pomóc stronom w analizie i ocenie dostępnych rozwiązań w rzeczowych negocjacjach.
Nie możemy rozwiązywać problemów, używając takiego samego schematu myślowego, jakim posługiwaliśmy się w trakcie ich pojawienia się.
Albert Einstein
Szczególnie istotna jest droga, prowadząca do dopełnienia mediacji. Może być dobrowolna, wynikająca z potrzeby osób skonfliktowanych, przed wszczęciem procesu sądowego (tzw. umowna, czyli przedsądowa), bądź „cywilna ze skierowania przez sąd”, wykorzystywana na każdym etapie postępowania, na mocy postanowienia sądowego o skierowaniu stron do mediacji. Mówi o tym:
Kodeks postępowania cywilnego, rozdz. 2, art.436.(338) § 1.do art.446 – sprawy o rozwód i separację,
Kodeks rodzinny i opiekuńczy, dział IV, art.55. § 1 do art.61 – ustanie małżeństwa,
Kodeks rodzinny i opiekuńczy, dział V art.61(1) § 1 do art.61(6) – separacja.
Największe szanse na rozwiązanie spraw w drodze mediacji mają:
sprawy rozwodowe, w tym opieka nad dziećmi, tworzenie planów wychowawczych, przed złożeniem wniosku o separację lub rozwód, sprawy o podział majątku oraz sprawy związane z opieką nad dziećmi po rozwodzie, orzekane przez sądy rodzinne; a także inne sprawy rodzinne, tj. konflikty małżeńskie, pomiędzy rodzicami a dziećmi, pomoc w uzgodnieniu opieki nad członkami rodziny czy konflikty w rodzinach zastępczych i adopcyjnych.
Czy brak ugody powoduje, iż mediacje nie są zakończone?
Istnieją trzy przesłanki, świadczące o zakończeniu mediacji:
– podpisanie ugody przez strony,
– odstąpienie przez stronę lub strony od mediacji,
– stwierdzenie przez strony lub mediatora braku możliwości zawarcia porozumienia.
Niezależnie od wyniku prowadzonych rozmów, mediator zawsze sporządza protokół kończący, który jest neutralny i nie zawiera kwestii poufnych.
